اولین سنگ معدن لیتیوم، فلدسپات قابل نفوذ لیتیوم (LiAlSi4O10)، توسط برزیلی ها در جزیره سوئد Ut ö در دهه 1890 کشف شد. وقتی در آتش انداخته شود، شعله زرشکی شدیدی از آن متصاعد می شود. یوهان آگوست آرفودسون از استکهلم آن را تجزیه و تحلیل کرد و نتیجه گرفت که حاوی فلزات ناشناخته قبلی است. او آن را لیتیوم نامید. او متوجه شد که یک عنصر فلز قلیایی جدید است. با این حال، برخلاف سدیم، نمی توان آن را با الکترولیز جدا کرد. در سال 1821، ویلیام براند مقدار کمی لیتیوم را الکترولیز کرد، اما این برای آزمایش کافی نبود. در سال 1855 بود که رابرت بونسن، شیمیدان آلمانی، و آگوستوس ماتیسن، شیمیدان بریتانیایی، لیتیوم حجیم را با الکترولیز کلرید لیتیوم به دست آوردند. کلمه انگلیسی لیتیوم از یونانی lithos به معنای "سنگ" گرفته شده است. هجای اول لیتوس "لی" تلفظ می شود. از آنجا که فلز است، رادیکال "پروژه" را در سمت چپ اضافه کنید. محتوای لیتیوم در پوسته بسیار کمتر از پتاسیم و سدیم است [2] و ترکیبات آن نادر است، که این یک عامل اجتناب ناپذیر است که لیتیم دیرتر از پتاسیم و سدیم کشف شد. سال دوم پس از کشف لیتیوم، توسط شیمیدان فرانسوی ووکلاند مورد تجزیه و تحلیل و تایید قرار گرفت.
لیتیوم، عدد اتمی 3، وزن اتمی 6.941، سبک ترین عنصر فلز قلیایی است. نام عنصر از یونانی گرفته شده است که در اصل به معنای "سنگ" است. در سال 1817 توسط دانشمند سوئدی Avwecong هنگام تجزیه و تحلیل ذخایر فلدسپات لیتیوم کشف شد. کانی های اصلی لیتیوم موجود در طبیعت عبارتند از اسپودومن، لپیدولیت، ترمولیت و فسفوریت. لیتیوم را می توان در بدن انسان و حیوان، خاک و آب معدنی، پودر کاکائو، برگ تنباکو و جلبک دریایی یافت. لیتیوم طبیعی دو ایزوتوپ دارد: لیتیوم-6 و لیتیوم-7.
فلز لیتیوم یک فلز نور سفید نقره ای است. نقطه ذوب: 18{3}}.54 درجه سانتیگراد، نقطه جوش: 1342 درجه سانتیگراد، چگالی: 0.534 گرم در سانتی‌متر ³، سختی 0.6. فلز لیتیوم در آمونیاک مایع محلول است. بر خلاف سایر فلزات قلیایی، لیتیوم به آرامی با آب در دمای اتاق واکنش می دهد، اما می تواند با نیتروژن واکنش داده و کریستال های نیترید لیتیوم سیاه را تشکیل دهد. نمک های اسید ضعیف لیتیوم به سختی در آب محلول هستند. در بین کلریدهای فلزات قلیایی، تنها کلرید لیتیوم به راحتی در حلال های آلی حل می شود. شعله نمک فرار لیتیوم قرمز تیره است که می توان از آن برای شناسایی لیتیوم استفاده کرد. لیتیوم به راحتی با اکسیژن، نیتروژن، گوگرد و غیره ترکیب می شود و می تواند به عنوان اکسید کننده در صنعت متالورژی استفاده شود. لیتیوم همچنین می تواند به عنوان جزئی از آلیاژهای مبتنی بر سرب و آلیاژهای سبک مانند بریلیم، منیزیم و آلومینیوم استفاده شود. لیتیوم کاربردهای مهمی در صنعت انرژی اتمی دارد.
در آگوست 2018، تیم تحقیقاتی علمی به رهبری رصدخانه ملی نجوم آکادمی علوم چین یک جرم آسمانی عجیب را با تکیه بر دستگاه علمی بزرگ LAMOST پیدا کردند. محتوای لیتیوم آن حدود 3000 برابر اجرام آسمانی مشابه است و فراوانی لیتیوم مطلق آن به 4.51 می رسد که آن را به ستاره ای با بالاترین فراوانی لیتیوم شناخته شده برای بشر تبدیل می کند. این کشف مهم نجومی در اوایل صبح روز 7 آگوست به وقت پکن به صورت آنلاین در مجله علمی بین المللی Nature Astronomy منتشر شد.
